De 4 belangrijkste mogelijkheden met een energiemanagementsysteem

Een energiemanagementsysteem (EMS) is een klein bakje dat wordt gekoppeld aan de omvormer van je zonnepanelen. Het zorgt voor de slimme aansturing van je zonnepanelen in combinatie met een thuisbatterij of andere duurzame toestellen. Zo haal jij maximaal voordeel uit je installatie en kan je zelfs betaald worden voor stroom die afneemt op piekmomenten. Wat de belangrijkste mogelijkheden zijn met een energiemanagementsysteem lees je in deze blog.

Moeiteloos besparen op je energiefactuur met energiemanagementsystemen

Een energiemanagementsysteem helpt je om volledig automatisch je energieverbruik te verlagen en tegelijkertijd je zelfopgewekte stroom zo efficiënt mogelijk in te zetten. En dit zonder in te boeten op comfort. Je hoeft zelf geen toestellen te bedienen of de weersvoorspellingen te volgen, dat doet je EMS voor jou. Handig, toch? Je hoeft er niet eens voor thuis te zijn.

Wat zijn de 4 belangrijkste mogelijkheden met een energiemanagementsysteem?

Optie 1: Geavanceerde monitoring

Wanneer je een zonnepanelensysteem laat installeren, wil je uiteraard graag zien of dit goed werkt. Via de monitoring kan je in real time zien wat er wordt opgewekt, hoeveel stroom er naar je thuisbatterij gaat en hoeveel stroom je nog van het net afneemt.

Zo’n monitoringsysteem wordt vandaag de dag al standaard bij je zonnepanelen mee geïnstalleerd, maar dan zonder een energiemanagementsysteem. De meerwaarde van een EMS is dat het de verschillende onderdelen van je installatie overzichtelijk weergeeft als één groot ecosysteem, ook al zijn het verschillende merken. Dankzij een EMS moet je niet de monitoring van elk afzonderlijk onderdeel apart bekijken, maar krijg je alles in één duidelijk overzicht. 

Je ziet meteen hoe de verschillende onderdelen met elkaar communiceren. Zo zie je wat je zonnepanelen opwekken, wat er van stroom in en uit je thuisbatterij gaat en wat je nog van het net afneemt. Voeg je hier nog een laadpaal aan toe? Dan wordt deze mee opgenomen in het ecosysteem en zie je hoe deze laadpaal bijvoorbeeld slim gebruikt wordt om verbruikspieken te vermijden en stroomoverschotten op te vangen.

Een EMS geeft je met andere woorden meer inzicht in je verbruik en de verschillende energiestromen, met als einddoel: je energiefactuur zo laag mogelijk houden zonder in te boeten aan comfort.

Optie 2: Maximaliseren zelfconsumptie

De grootste uitdaging voor zonnepanelen-eigenaars met een digitale meter? Stroom gebruiken wanneer de zon schijnt. Een thuisbatterij helpt, maar dekt niet het volledige plaatje. Door de combinatie van een thuisbatterij en een EMS, kan je jouw zelfconsumptie op een slimme manier verder verhogen.

Hoe werkt het? 

Een overschot aan opgewekte energie, wordt op je thuisbatterij opgeslagen. Kom je energie tekort? Dan zorgt het EMS ervoor dat er zo lang als mogelijk stroom uit je batterij gehaald wordt. Dit gebeurt op een slimme manier door rekening te houden met zaken zoals je persoonlijk verbruiksprofiel, je energiecontract, de weersvoorspellingen/voorspelling van zonnestraling, etc. Zo haal je het hele jaar door zo weinig mogelijk stroom van het net, wat een flinke besparing betekent.

Optie 3: Verlagen/beperken van je piekverbruik (capaciteitstarief)

Sinds 1 januari 2023 vervangt het capaciteitstarief een deel van je netkosten. Het capaciteitstarief berekent je netkosten op basis van de maximale hoeveelheid stroom die je tegelijkertijd verbruikt in een maand. Om de maandpiek te bekomen, wordt er gekeken naar het hoogste kwartiervermogen in 1 maand. Dit noemen we ook je ‘piekvermogen’. 

Zet je dus op hetzelfde moment je afwasmachine, wasmachine en droogkast aan? Dan zal je een hoger piekverbruik hebben. Hoe hoger de pieken die je veroorzaakt op het net, hoe meer je betaalt aan nettarieven. Als je weet dat het capaciteitstarief gemiddeld 14% van de totale elektriciteitsfactuur bedraagt, is het zeker de moeite waard om dit zo laag mogelijk te houden. Dit wordt ook wel peak-shaving genoemd.

Een energiemanagementsysteem beperkt deze pieken zodat je minder aan nettarieven betaalt. Zo kan je bij verschillende systemen een maximum piek instellen, waardoor het systeem ervoor zorgt dat je geen hogere pieken veroorzaakt. Door je verbruik te spreiden, maar ook door het slim aansturen van de thuisbatterij, alsook laadpalen en warmtepompen (en warmtepompboilers) indien aanwezig, hou jij je pieken laag.

Optie 4: Slimme aansturing op basis van dynamische tarieven

Naast vaste en variabele energiecontracten, kan je vandaag ook een dynamisch contract afsluiten. Waar bij een vast contract 1 prijs per kWh vastgehouden wordt gedurende de volledige looptijd van je contract, verandert de prijs per kWh bij een variabel contract elke maand of elke 3 maand. Bij een dynamisch contract ga je nog een stapje verder en verschilt de kWh-prijs per uur. 

De prijs van een dynamisch contract varieert omdat de vraag naar stroom per moment van de dag ook varieert. Zo zijn de energieprijzen bijvoorbeeld ‘s nachts vaak lager dan tijdens de ochtend- of avondpiek. Ook de weersvoorspellingen hebben een invloed op de prijzen van een dynamisch contract. Zo is de energieprijs bijvoorbeeld lager op dagen dat er veel zonne- en windenergie is. 

Het afgelopen jaar gebeurde het zelfs dat de energieprijs hierdoor steeds vaker onder nul kwam op bepaalde momenten van de dag. In 2023 waren er momenten waarop je elektriciteit aan een negatieve prijs van het net kon afnemen tijdens maar liefst 10 van de 12 maanden! Ter verduidelijking: op die momenten kon je betaald worden om je vaatwasser te laten draaien, of je thuisbatterij op te laden.

Bron: De Tijd (02/01/2024)

Met een energiemanagementsysteem moet je dit niet allemaal zelf in de gaten houden. Zo zorgt dit systeem ervoor dat je stroom afneemt op de zo goedkoop mogelijke momenten en optimaliseert het jouw besparing. Daarnaast kijkt het ook naar de meest interessante momenten om je overschot aan stroom op het net te zetten (injecteren). Hiervoor zoekt het naar de momenten waarop je de hoogste vergoeding krijgt voor de stroom die je injecteert op het net. En de besparing, die volgt vanzelf!

Tip

Stel, je wilt een energiemanagementsysteem (EMS) dat je zonnepaneleninstallatie en thuisbatterij aanstuurt en vervolgens genieten van de belangrijkste mogelijkheden. Dan heb je volgende zaken nodig:

• Een digitale meter
• Een zonnepanelensysteem (zonnepanelen + omvormer)
• Een thuisbatterij
• Idealiter een dynamisch energiecontract

Ben je van plan om binnenkort te investeren in een zonnepanelensysteem? Informeer dan zeker even bij jouw installateur naar de mogelijkheden om een energiemanagementsysteem toe te voegen en wat dit voor jouw situatie betekent. Heb je al zonnepanelen? Ook dan kan je een EMS toevoegen. Bespreek met je installateur hoe dit energiemanagementsysteem toegevoegd kan worden aan jouw zonnepanelensysteem en jij kan genieten van de belangrijkste mogelijkheden.

Wil je meer weten over een EMS? Lees dan ook Het energiemanagementsysteem: de dirigent van jouw zonne-energie

Nog geen zonnepanelen, maar wel interesse? Schrijf je in via onze website.

Geschreven door Nicolas in het kader van de groepsaankoop zonnepanelen en thuisbatterij